- PROPRAETOR
- PROPRAETORnon unô modô dictus reperitur: Primum enim Proetores provinciales, qui imperiô prorogatô in provinciis ultra legitimum mansêre tempus, appellati sunt Proproetores: Dein illi, qui ex privatis ad bellum gerendum, non autem ad gubernandam provinciam, missi sunt; ut C. Octavius. Et hi proprie Magistratus non fuêre. Tertio sic appellati sunt, qui Praetura in Urbe gestâ, sub finem anni, in provincias profecti eis praefuerunt; qui ordinarii Magistratus provinciales fuêre, côdem imperiô acpotestate, quô Proconsules, nisi quod sex tantum lictoribus, totidemque fascibus ac securibus usi fuerunt et provincias minores obtinuerunt. Proin quae supra de Proconsulibus dicta, ad eosdem quoque referenda sunt. Tandem Propraetores etiam dicti sunt ii, quos C. Octavius Augustus et post eum reliqui Imperatores in eas provincias, quas sibi reservabant, mittere consuevêre: qui maiorem, quam Proconsules, qui provinciis populi praeerant, habebant potestatem. De his Dio, l. 53. Qui neque Consulares neque Praetorii erant, ipse (Augustus) delegit ac Legatos suos et Propraetores nominavit. Nam cum haec omnia diu admodum in priori Reip. forma floruissent, Praetores inquam et Consules: Praetoris nomine, ut bellis maxime ab antiquis temportbus conveniente, a se delectos insignivit, Propraetores eos nuncupans. Consulumappellatione reliquos, ut paci propinquiore, affecit, Proconsules dicens. Haec nomina in Italia Caesar reservavit: qui extra Italiam imperarent, quasi eorum locum tenentes, Praefectos appellavit. A se porro designatis, praeter nomen Propraetorum, hoc etiamtribuit, utplusquam annum essent cum Imperio, quatenus videl. ipse statuisset, ut militarem habitum gestarent gladiumque et ius capite plectendi milites haberent. Et paulo post, Propraetores addit, cum urbanis legionibus una plaribus instructis, Praefectis, in provincias a Caesare missos, additosque eis Curatores, qui publicos reditus colligerent et certas facerent impensas: Quin etiam constitutum, ne quem delectum militum agerent, ne pecuniam, praeter eam, quae constituta erat, exigerent, Imperatoris iniussu: cui Successor missus esset, hinc statim abiret, ac intra tertium mensem Romam reverteretur, etc. Vide Ioh. Rosin. Antiquit. Rom. l. 7. c. 43. etc. Istiusmodi Propraetorihus, sicut et Proconsulibus, suos fuisse Legatos olim, quos ipsimet elegerant: suos Quaestores provinciales, a Populo electos, suos Tribunos Militum, Centuriones, Praefectos, Decuriones etc. annotavit Sigonius, de Iure provinc. l. 2. c. 2. et 3. Iidem tamen Quaestore in munere exstinctô, Proquaestorem sibi ipsi sumendi ius habebant. A Propraetoribus, Imperatorum tempore, provinciae hae Praetoriae appellatae sunt, sicut Consulares, provinciae Populi. Camer. pro L. Elacco, apud Godwynum, Anthologiae Rom. l. 3. sect. 2. c. 22. etc.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.